سوره بروج به نام خداوند رحمتگر مهربان |
|
سوگند به آسمان که دارای برجهای بسیار است. (۱) |
|
و سوگند به آن روز موعود. (۲) |
|
و «شاهد» «و مشهود» (شاهد پیامبر و گواهان اعمال و مشهود اعمال امت است). (۳) |
|
مرگ و عذاب بر شکنجه گران صاحب گودال (آتش) باد. (۴) |
|
گودالهایی پر از آتش شعله ور. (۵) |
|
هنگامی که در کنار آن نشسته بودند. (۶) |
|
و آنچه را نسبت به مؤ منان انجام میدادند (با خونسردی) تماشا میکردند! (۷) |
شرح بیشتر ماجرا، بنا به نقل على بن ابراهیم قمى در تفسیر سوره بروج
اصحاب اخدود کشته شدند و سبب آن این بود که ذونواس آخرین پادشاه از ملوک حمیر، حبشیان را به حمله به سرزمین یمن واداشت و خود به دین یهود درآمد و حمیریان را به این آیین فرمان داد و خود را یوسف نامید. مدتى بدین سان گذشت تا بدو خبر رسید که در نجران بازماندگان قومى نصرانى به سرمى برند که دین عیسى و حکم انجیل را گردن مى نهند و پیشوایشان عبدالله بن بریامن است.
اطرافیان پادشاه، او را به عزیمت به سوى آن قوم و تحمیل آیین یهود برایشان تشویق کردند. پس حرکت کرد تا به نجران رسید و هر کس را بر دین نصرانیت بود، گرد آورد. آن گاه دین یهود را بر آنان عرضه کرد اما آنها امتناع کردند. وى با آنان مجادله نمود اما جز ابا و امتناع ندید.
سرانجام آنها کشته شدن را بر ورود به آیین یهود برگزیدند. ذونواس براى آنها گودال هایى حفر کرد و هیزم در آن بنهاد و آتش به پا کرد. گروهى از ایشان به آتش سوختند، گروهى دیگر با شمشیر مثله شدند تا شمار سوختگان و کشتگان به بیست هزار رسید و تنها یکى از ایشان به نام دوس با اسب خود گریخت.(5)
بنابراین، آنچه از مجموع روایات مشهور برمى آید این است که اصحاب اخدود آزادانه، مرگ را بر دین جبرى و تحمیلى و آیین منسوخ ترجیح دادند و از دین بر حق مسیحیت که آخرین رسالت معتبر در زمانشان بود، بیرون نشدند و فرجامشان شهادت و سعادت عقبا گشت.